9. Testuko perpausak aztertu

A)

Etxetik atera baino lehen(mendeko perpaus denborazkoa) komeni izaten da atea ongi itxi duzun(mendeko perpaus osagarria) begiratzea,(mendeko perpaus konpletiboa) azken aldi honetan lapurreta mordoxka izaten ari baitira(menpeko kausala) Iruñeko hainbat etxetan, baita hutsik ez daudenetan ere.(emendiozko juntadura) Alegia, lapurrei ez zaie asko axola etxebizitza batean jendea bizi den ala ez(mendeko perpaus osagarria). Haiek, bestelako lanik ez dutelako edo lan egiteko gogorik ez dutelako(mendeko perpaus kausala), dirua nahi dute, eta(emendiozko juntadura) horretarako den metodorik azkarrena etxe batean sartu eta(emendiozko juntadura) harrapatzen duten guztia(meneko perpaus erlatiboa) eramatea(mendeko perpaus konpletiboa) da.

B)

Aspaldikoa eta ezaguna da txistea: bi mutiko ari dira erronkan. Batak harro botatzen du: «Gure aita, bere fabrikako jefea da, eta(emendiozko juntadura) BMWa dauka. Eta lana bukatzen badu(mendeko perpaus baldintzazkoa) lauretan, laurak eta hamarrerako etxean izaten da txistu batean». Besteak are harroxkoago(mendeko konparatiboa) erantzuten dio: «Ba gure aita funtzionarioa da, eta(emendiozko juntadura) ez dauka auto garesti horietakoa, baina(aurkaritzako juntadura) lana lauretan bukatzen badu,(mendeko perpaus baldintzazkoa) laurak hamar gutxitarako iristen da etxera».

Ezagutu nuen bat goizeko zortzietarako egunero txintxo fitxatzen zuena.(mendeko perpaus erlatiboa) Beroki handiarekin etortzen zen. Azpialdetik kamisoia. Eta fitxatu ondoren(mendeko perpaus erlatiboa) etxera itzultzen zen gosaltzera,(mendeko perpaus helburuzkoa) bederatziak aldera lanean hasteko moduan egoteko.(mendeko perpaus helburuzkoa) Arrazoizkoa da funtzionarioa bertan goxo ikusten duenaren(mendeko perpaus erlatiboa) ikuspegia ere. Bizitza osorako lan finkoa. Ez da gutxi gaur egun! Baina bertan goxo-tasunak eraginkortasunean kalte egiten duela onartzen badut ere,(mendeko perpaus kotzesiboa) arriskugarri iruditzen zait aberatsen anbizio neurrigabea. Gero zorrak daudenean(mendeko perpaus denborazkoa) denen artean ordaindu behar baititugu! (mendeko perpaus kausazkoa)